In de vorige nieuwsbrief beschreef Piet zijn reis naar de Provence en zijn bezoek aan Chateau Astros. Ook mijn zomerse vakantie- c.q. wijnreis ging naar Frankrijk, naar Bordeaux: een instituut in wijnland. Ik was daar nog nooit geweest. Het werd dus hoog tijd.
Ik verbleef in de Medoc. Dit is het gebied ten noorden van de stad Bordeaux, op de linkeroever van de Gironde. Medoc wordt beschouwd als de bakermat van de rode wijn, omdat er al zo lang zo veel hoogstaande rode wijnen worden gemaakt. In 1855 al werd er een classificatie opgezet om de zestig meest hoogwaardige (en duurste) wijnen uit het gebied te benoemen en onderling te rangschikken. Daarmee was Medoc ook voorloper op het gebied van de Franse regeldrang als het op wijn aankomt. De AOC-regelgeving, vanuit Frankrijk gekopieerd over de hele wereld, ontstond bijvoorbeeld pas in 1935. Het geluk was (of was dat geen geluk?) dat ik om de hoek verbleef van Chateau Margaux: het wijnkasteel dat samen met vier andere chateaux is geclassificeerd als Premier Grand Cru Classé, en daarmee de hoogste status heeft in de Medoc. Ik heb dus volop kunnen genieten van het Chateau-erigste Chateau onder de Chateaux, zoals dit wijnkasteel bekend staat (zie foto). Die wijnkastelen, dat is echt smullen voor de liefhebber! Ze staan op iedere straathoek in Medoc, de ene nog romantischer dan de andere.
En smullen is natuurlijk ook de wijn zelf. Dat zit hem vooral in het subtiele samenspel van verschillende druivensoorten in Bordeauxwijnen. Iedere Bordeaux moet namelijk een blend zijn van meerdere rassen. Toegestane druiven zijn cabernet sauvignon, merlot, cabernet franc, petit verdot en malbec. In de Medoc moet cabernet sauvignon domineren in de fles, in Saint-Émilion en Pomerol (de twee andere bekende gebieden in de Bordeaux) is merlot dominant. Bordeaux wordt gezien als de bakermat van het blenden. Nergens is zoveel kennis en kunde op dat terrein als daar. Het resultaat van dit vakmanschap is een sublieme balans tussen de tonen van de verschillende druivensoorten enerzijds en tussen die druiven en het hout waarin de wijn wordt gelagerd anderzijds. Ik heb me kostelijk vermaakt met die blends!
Maar het is niet alleen rozengeur en maneschijn in Bordeaux. De wijn heeft het moeilijk momenteel. Door zijn wereldberoemde status was de vraag naar Bordeaux altijd erg groot, ook bij de rijken der aarde. Hierdoor konden er steeds hogere prijzen worden gevraagd voor de wijn. In Saint-Émilion kwam ik een bord tegen (zie foto) met de prijzen die tegenwoordig worden gevraagd voor verschillende jaargangen Petrus (de topwijn uit Pomerol) en Mouton-Rothschild (Premier Grand Cru Classé uit de Medoc). Bijna 4000 euro voor een flesje Petrus 2010! Gevolg hiervan is dat Bordeaux zichzelf momenteel uit de markt prijst, niet bij de rijken der aarde, maar wel bij de rest van de consumenten. Wat ook niet meehelpt is dat er tegenwoordig stevige concurrentie is vanuit landen als Zuid-Afrika en Chili, waar Bordeaux blends worden gemaakt die toegankelijker smaken en betaalbaarder zijn dan die uit Bordeaux.
Wat me nog het meeste opviel, was dat niet alleen de wijn het moeilijk heeft, maar ook de regio. De tijd dat de Chateaux nog werden bewoond door lokale wijnboeren, geboren en getogen in de streek, ligt al een tijdje achter ons. Door het grote succes van de wijn werden Chateaux interessante doelen voor rijke ondernemers en investeerders uit Parijs, maar ook uit bijvoorbeeld Azië. Veel Chateaux zijn momenteel in ‘vreemde’ handen, en deze handen letten weliswaar goed op de kwaliteit van de wijn, maar lijken weinig om te kijken naar de regio. Gevolg is een absurdistisch landschap met een merkwaardige afwisseling van mega chique Chateaux en vervallen dorpen waar inwonersaantallen kelderen en winkels verdwijnen. Pauillac, het dorp waar drie van de vijf Premier Grand Cru Classés gevestigd zijn en waarvan je dus verwacht dat het er bruist van activiteit, was bijvoorbeeld een compleet verlaten spookdorp. Een rare gewaarwording.
Alles bij elkaar was het een enerverend bezoek aan Bordeaux. Komt het goed met Bordeaux? Dat is van veel factoren afhankelijk in zo’n complexe markt als die van de Bordeauxwijn. Wat mij betreft moeten we vooral de basis weer leren waarderen: die onverminderd mooie subtiele wijnen die er gemaakt worden in Bordeaux. In combinatie met het hanteren van redelijke prijzen moet dat toch tot hernieuwd succes leiden?
Ruben
NB: Wijnhuis Rosmalen heeft zo’n twintig Bordeauxwijnen in huis, die wij vooral hebben uitgekozen op hun gezonde prijs-kwaliteit verhouding. Elders in deze nieuwsbrief vindt u een aantal voorbeelden daarvan.