De spijker op zijn kop, Ruben. We kunnen niet met en niet zonder elkaar in de EU. En soms móeten we met elkaar. Kijk alleen al naar de sinds maart... De spijker op zijn kop, Ruben. We kunnen niet met en niet zonder elkaar in de EU. En soms móeten we met elkaar. Kijk alleen al naar de sinds maart... Skip to main content
Ondertussen in het feestpaleis der genoegen

Een ode aan de Europese wijnmaker

By 10 augustus 20211 reactie

De spijker op zijn kop, Ruben. We kunnen niet met en niet zonder elkaar in de EU. En soms móeten we met elkaar. Kijk alleen al naar de sinds maart 2020 woekerende coronapandemie – die zich, en coronaminister Hugo de Jonge herhaalde dit tot vervelends toe, ‘niet aan de landsgrenzen houdt’. Niet gek dus dat de EU een steunpakket optuigde (à 750 miljard euro) dat moet helpen de onmiddellijke economische en sociale schade ten gevolge van de coronapandemie te herstellen.

De helft van het steunpakket gaat naar modernisering van een nieuw gezondheidsprogramma en alles wat er nodig is voor de transitie naar een digitaal en klimaatneutraal EU. Met de andere helft van het budget moderniseert Europa haar landbouwbeleid, beschermt ze ‘de biodiversiteit en gendergelijkheid’ én er gaat een hap geld (30 procent) naar de bestrijding van klimaatverandering.

Hoewel ik niet direct de link zie tussen herstellen van een pandemie en bestrijding van klimaatverandering, is één overkoepelend element mij meteen duidelijk. Zowel het virus als het klimaat trekt zich niets aan van landsgrenzen. En omdat we steeds vaker, ook in Rosmalen, de directe gevolgen van klimaatverandering ervaren, wil ik het daar graag hier eens over hebben.

Ook dit gegeven is tot in den treure herhaald: de winters worden warmer, de zomers natter. De lente én herfst kennen hogere temperaturen dan tien jaar geleden. En de typisch Hollandse regenbuien hebben steeds vaker een tropisch tintje als het van het ene op het andere moment ‘met bakken uit de hemel komt’. Tot voor kort ondervond een groot deel van West-Europa hier niet direct hinder van. Het wegpuffen van een hittegolf of schuilen voor slagregen was nog te overzien. Natuurrampen leken voorbehouden voor andere continenten. Branden in het Amazonegebied, overstromingen in China, hongersnood op Madagaskar. Een ver-van-je-bed-show die ons even raakt tijdens het achtuurjournaal maar verder geen invloed heeft op het leven hier.

Tot het vorige maand ineens een stuk dichterbij kwam. Als gevolg van extreem veel regen in de Belgische Ardennen en het Duitse Eifel hadden delen van Nederland, Duitsland en België te maken met ongekende wateroverlast. In Limburg zorgden overstromingen voor onbewoonbare woningen en enorme schade aan bedrijven en winkelpanden. In het Belgische Namen liepen completen woonwijken onder en spoelden de auto’s door de straten. En in Duitsland wordt gesproken van de ‘ramp van de eeuw’ met meer dan 150 doden en duizenden mensen die van de een op de andere dag dakloos werden door het water.

Europa heeft te maken met een zomer van natuurgeweld. Zonder het hierboven genoemde leed teniet te doen, gaat mijn aandacht als wijnliefhebber naar een groep die op zijn zachtst gezegd flink gedupeerd is: de Europese wijnmakers. Ook hen bleef leed niet bespaard. In de dorpen in het Duitse wijngebied de Ahr en langs de gelijknamige rivier kende de vloed geen genade. Wijnmaker Julia Bertram, een bekende van Wijnhuis Rosmalen, deelde de drastische gevolgen voor haar bedrijf op Facebook. Door de overstroming werd zowel haar flessenopslag als wijnkelder volledig vernietigd. Bij haar collega-wijnmakers in het dorp Mayschoss zo’n vier kilometer verderop was het niet anders. Hier produceren wijnboeren per jaar ruim een miljoen liter wijn, waarvan nu het grootste deel is weggespoeld.

De situatie roept in eerste instantie vragen op over het schadeherstel en de kosten hiervoor. Maar voor een gebied als de Ahr heeft deze ramp ook gevolgen voor de wijnproductie en de toeloop van toeristen. Al met al heeft de klimaatverandering een grote weerslag op de wijnbouw, niet alleen sinds vorige maand en ook niet alleen in Duitsland. Want in Frankrijk werden wijnbouwers in april van dit jaar nog getroffen door nachtvorst: de nachtmerrie van fruittelers en dus wijnboeren. Bescherm je je gewassen hier niet goed tegen, dan bevriezen de knoppen van de vruchten en gaan deze stuk. Dit jaar zorgde dit jaarlijkse fenomeen in Frankrijk voor de slechtste oogst in veertig jaar. Van Bordeaux tot de Bourgogne werden tien van de dertien Franse regio’s getroffen door het koude lenteweer. Waarom het zo mis ging? Door het warme lenteweer waren de vruchten van de wijngaarden net in bloei en juist daardoor extra kwetsbaar. Direct te wijten aan klimaatverandering, pijnlijk voelbaar onder de oude én nieuwe generatie wijnmakers.

Wat we als wijnliefhebbers van deze ontwikkelingen gaan merken, is nog niet duidelijk. Maar wat wel vaststaat is dat deze tegenslagen door het weer voor de wijnmaker niet nieuw zijn. Ze zijn alleen verergerd. De wijnbouw is altijd afhankelijk geweest van regenval en temperatuur. Teveel regen doen rijpe druiven opzwellen waardoor ze kunnen klappen. De sap verdunt, met minder geconcentreerde wijnen als gevolg. Hittestress en droogte leidt in het ergste geval tot verdorren van de plant en in het minst erge geval tot achteruitgang van de kwaliteit van de druif. En nachtvorst leidt tot kapotte vruchten en dus een kleinere oogst.

Een mislukte of geslaagde oogst, mindere of betere resultaten, een slecht of goed jaar. De wijnmakers slaan zich er wel doorheen. Het steeds extremere klimaat vraagt van hen om de maatregelen die zij al lang en breed nemen tegen deze omstandigheden, naar een hoger niveau te tillen. Nog betere irrigatiesystemen, meer automatisering, meer subsidie en meer mankracht.

Makkelijk gezegd, maar verre van eenvoudig. Ze kunnen dus wel wat support gebruiken. De zomer is inmiddels lang en breed aangebroken. Ik weet dat veel van jullie op vakantie ook graag een kijkje nemen bij de plaatselijke wijnmaker. ­­Blijf dat vooral doen en als je dat nog niet deed, nodig ik je uit om eens een bezoek te brengen aan een wijnproducent. Of dat nu in Porto, Languedoc of Limburg is. Laat je verrassen door de lokale wijntechniek en het verhaal dat daarbij hoort. Neem de mooiste fles mee naar huis en deel je bevindingen met mij in de winkel. Zo geven we de Europese wijnmakers de aandacht die zij verdienen. En alles wat aandacht krijgt, groeit (opnieuw).

Lotte

1 reactie

  • Leonie schreef:

    De omslag naar mét de natuur werken om zo beter weerstand te bieden tegen plagen, ziektes en grillige natuurverschijnselen (rampen daargelaten) is in volle gang! Te laat? Tja laten we nu doorpakken, wijnliefhebber. Ik sluit me graag bij Lotte aan om jou aan te moedigen de Europese wijnboer te bezoeken en in overvloed te steunen. Drink jij je wijn liever met of zonder gif? 🌈🍷 Ciao, Leonie @corkandclever #wijninovervloed #onbespotenwijn

Laat een opmerking achter