In de winkel hoor je ons vaak praten over de oude en nieuwe wijnwereld. Grofweg staat de oude wereld voor Europa (daar waar de wijnbouw zijn oorsprong heeft) en de nieuwe wereld voor alles buiten Europa. Oud en nieuw zijn fijne labels om mee te werken, omdat het een eenvoudige manier is om de ingewikkelde wijnwereld te organiseren in ons gesprek met de klant.
Ik vind het prettig dat mijn geliefde Europa het label ‘oud’ krijgt. Oud staat voor wijsheid, diepgang, verfijning. Nadeel is dat oud, vooral buiten de wijnwereld, minstens zo vaak de betekenis krijgt van ouderwets, achterhaald, bijna dood. Gevaar is dan dat, en vooral als je (zoals bij ons in de winkel) de woorden ‘oud’ en ‘nieuw’ vaak gebruikt, het lijkt alsof de oude wereld stilstaat en alle nieuwe ontwikkelingen uit de nieuwe wereld komen. Dat doet geen recht aan mijn mooie Europa, merk ik steeds meer.
Want de Europese wijnbouw is meer in beweging dan ooit. Kijk alleen al naar de nieuwe Europese wijnlanden die er de laatste twee decennia bij zijn gekomen, zoals de Balkan landen, en meer recent landen als ons eigen Nederland, Engeland en zelfs Noorwegen.
Daarnaast zijn er allerlei nieuwe ontwikkelingen in klassieke Europese wijngebieden gaande. Een mooi voorbeeld daarvan is de Douro streek in Portugal. De Douro is een typisch voorbeeld van ‘oude wereld’, als één van de streken die versterkte wijn (namelijk port) op de kaart zette. Maar sinds een jaar of tien is de Douro zich opnieuw aan het uitvinden, met steeds meer nadruk op droge (onversterkte) rode (en ook witte) wijn. Portugal is trouwens sowieso aan een opmars bezig. Men schaamt zich daar niet meer voor de onbekende lokale druivenrassen die er verbouwd worden, maar gaat er juist actief mee de markt op. Deze lokale verhalen slaan goed aan bij huidige (wijn)consumenten. Het zou mij niks verbazen als Portugal het nieuwe Italië wordt; het wijnland dat een wereldspeler werd met specifieke wijnen van eigen lokale rassen.
Een andere wijze waarop Europa in beweging is, is in de manier waarop met klimaatverandering wordt omgegaan. Door de opwarming komen steeds meer wijngebieden in problemen. Je kunt dan met de kop in het zand zo lang mogelijk proberen de bestaande bedrijfsvoering door te zetten, door bijvoorbeeld de irrigatieregels te versoepelen, zoals vooral in nieuwe wereldlanden en soms ook in Europa nog gebeurt. Maar in Europa zie je ook heel duidelijk een creatieve aanpak. Door alle kennis en ervaring die er beschikbaar is, wordt er constant onderzocht of wijngaardbeheer, oogstmoment, druivenrassen en vinificatie kunnen worden aangepast aan de nieuwe omstandigheden. Zelfs in Bordeaux, een klassieker wijngebied bestaat bijna niet, gebeurt dat momenteel. Daar is het tegenwoordig toegestaan om, naast klassieke druivenrassen als merlot en cabernet sauvignon, ook te werken met bijvoorbeeld touriga nacional uit Portugal. Er wordt in Bordeaux zelfs gesproken over het toestaan van tempranillo, dé druif uit Rioja. Dat zou uniek zijn, want dat zou een herpositionering betekenen voor twee iconen uit de oude wereld.
De oude dame Europa is dus springlevend. Terwijl de nieuwe wereld druk is met het ontwikkelen van icoonwijnen (zoals Europa ook deed toen wijnbouw daar opkwam), is het oude Europa zichzelf en haar icoonwijnen volop aan het door ontwikkelen en herontdekken. Mijn liefde voor Europa wordt daarmee alleen maar groter. Ben dus niet verbaasd als ik in een gesprek in de winkel ineens “mooie nieuwe oude wereld” gebruik als ik over Europa praat. Een vreselijk onduidelijke formulering, maar jullie weten nu wat ik daarmee bedoel.
Ruben
