Ciao tutti! Voor iedereen die het gemist heeft: het carnavalsweekend bestond voor Piet, Ruben en Lotte niet uit bier drinken en hossen. In plaats daarvan vlogen ze naar Verona in Italië. Daar zaten ze in het hart van Valpolicella: de regio die bekend staat om haar Amarone en Ripasso. Hoe gaan de wijnmakers hier te werk bij de productie van deze titels, wat zijn de obstakels en wat is nou écht kenmerkend voor dit type wijnen? Wij gingen op onderzoek uit. Blik mee terug op deze ‘belissimo’ trip.
Voorpret
Zondagochtend
Corte San Benedetto
Fattori
Zenato
Pieropan
Antiche Terre
Voorpret
In de aanloop naar de wijnreis had Lotte zo’n 35 uur aan Romeo en Julia-podcasts geluisterd (dit verhaal speelt zich naast de wijn namelijk ook af in Verona), had Ruben de Valpolicella van Corte San
Benedetto alvast voorgeproefd en Piet…die moesten we ergens tussen de Bossche markt en Parade vandaan plukken want die kon het niet laten om toch een dagje carnaval mee te pikken.
Toen dat allemaal gelukt was, togen we met trolly en al, in de Twingo van Ruben, richting Eindhoven airport. Twee keer knipperen met onze ogen (en een uur rijden vanaf Bergamo) en we stonden in het centrum van Verona. In no time waren we neergestreken in een klassiek Italiaans restaurant waar we
ons tegoed deden aan pasta en natuurlijk… ons eerste glas Valpolicella.
We begonnen met een glas Franciacorta, daarna kwam de Valpolicella 🙂
Zondagochtend
Rondje Coloseum
Na een korte eerste nacht konden we gelukkig uitslapen want onze eerste afspraak hadden we pas om 13.00 uur. We struinden wat door het centrum, probeerden het beroemde balkon van Julia te
vinden (lukte dankzij het richtingsgevoel van Lotte niet) en kwamen in een Venetiaanse carnavalsstoet terecht. Na twee rondjes lungo en espresso was het dan tijd voor ons eerste bezoek… aan Corte San Benedetto!
Venetiaans carnaval in het centrum van Verona.
Pergola-wijngaarden bij Corte San Benedetto.
Zodra je Verona aan de noordkant uitrijdt, wordt het zicht gedomineerd door heuvels vol wijngaarden. Heel veel zie je dan niet in februari, want de wijnstokken zijn dan in diepe winterslaap en dus kaal. De geleidingssystemen die hier gebruikt worden zijn in bijna alle gevallen pergola en soms ook guyot.
Doordat bij de pergola de bladeren als een paraplu boven de druiven hangen, zijn de druiven beschermd tegen de brandende Italiaanse zon én tegen de voorjaarsvorst in april. Daarnaast kan de wind onder de druiven door waaien waardoor de vrucht relatief koel blijft. Daardoor rijpt deze langzamer en langer en ontwikkelen de aroma’s zich goed.
Corte San Benedetto
Na dit lesje geleidingssystemen rijden we het erf van Angelo op. Hij runt samen met zijn broer het bedrijf Corte San Benedetto, dat in 1956 opgericht is door zijn grootvader. Angelo is in alles een
rasechte Italiaan. Elke zin wordt vergezeld van minstens drie handgebaren en elke anekdote wordt flink uitgeweid. En de eerste vraag die hij ons stelde, was of we mee bleven eten.
Wij schoven maar wat graag aan bij Angelo!
De druiven die bijna alle wijnmakers gebruiken voor de valpolicella-wijnen zijn corvina, corvinone en rodinella. Volgens de DOC moeten de wijnen voor 45 tot 95 procent uit corvina of corvinone bestaan. De wijnmaker kiest waarmee hij deze aanvult: vaak is dit rondinella of andere plaatselijke rassen als oseleta of durello.
Tour door de kelders van Corte San Benedetto.
Tijd voor een tour! We beginnen, hoe kan het ook anders, bij de wijngaarden. Angelo legt uit waarom hij voor bijna alle druiven voor het pergola systeem kiest. “De druiven hebben dan meer ruimte en kunnen zich beter ontwikkelen. En ze hangen hoger waardoor ik niet hoef te bukken als ik ze pluk – ik ben ten slotte al wat ouder”, knipoogt hij.
We laten dit even op ons inwerken – de 20 hectare aan wijngaarden worden dus allemaal met de hand geoogst! We zetten de rondleiding voort in de ‘frutaria’. Dit is de ruimte waar de druiven drogen voordat ze vergist worden. Angelo laat de drie druiven zien die hij gebruikt voor zijn wijnen. “De corvinone is het grootst en zorgt voor structuur in de wijn. De corvina maakt de wijn heerlijk sappig en subtiel. En rondinella geeft kleur en mineraliteit.”
Piet keurt de corvina.
Na 90 tot 100 dagen is het droogproces pas klaar en dan kan het fermentatieproces beginnen. Kenmerkend voor de werkwijze van Corte San Benedetto is dat de wijnen later op de markt worden gebracht en dus wat langer op vat liggen. Dit zorgt voor meer smaakintensiteit, gelagerdheid en diepgang. Dat ervaren we zelf tijdens de tasting bij Angelo aan de keukentafel. Dat was een
beleving op zich! Bij het openen van elke nieuwe fles vertelt hij een nieuwe verhaal, elke keer met evenveel charme en evenveel bombastische bewegingen.
Angelo presenteert zijn Valpolicella DOC en Amarone della Valpolicella.
De Valpolicella Superiore was nieuw voor ons – deze wijn zat qua smaak tussen de gewone Valpolicella en Ripasso in. Zeker een mooie optie om mee aan de slag te gaan in de winkel. Ook was
het nog eens leerzaam om het verschil tussen de Amarone classico en Amarone riserva te proeven.
Piet, Ruben en Lotte op bezoek bij Corte San Benedetto.
De Classico heeft twee jaar gerijpt en de Riserva vier jaar.
In Veneto is het traditie dat er bij de recioto (rode desserwijn) een speciale ronde koek gegeten wordt. Omdat het gebruikelijk is dat de vrouw deze koek in stukken ‘hakt’, kreeg Lotte die eer. Het hakken
was een succes, net als de smaakcombi met de recioto.
Proeverij Corte San Benedetto
- Valpolicella
- Valpolicella Superiore
- Valpolicella Ripasso
- Il mio corte Passimento
- Valpolicella Amarone
- Valpolicella Amarone Classico
- Valpolicella Amarone Riserva
- Recioto della Valpolicella
Fattori
Vol van Angelo’s verhalen, zijn prachtige wijnen én de heerlijke hapjes die daarbij geserveerd werden, rijden we hierna naar Fattori dat in het Soave classico gebied ligt. Roderick van Wijnimport J. Bart tipte ons over dit familiebedrijf, dat voor ons nieuw is. We spreken Chiara die als nichtje van de eigenaar al 15 jaar bij het bedrijf rondloopt. Ze rijdt ons naar 450 meter hoogte waar een perceel van 15 hectare aan wijngaarden ligt. Ze kochten dit land in 2006 en bottelden hier in 2010 hun eerste Soave.
De nieuwste locatie van Fattori, op 450 meter hoogte.
Piet en Ruben in de wijngaarden van Fattori.
Tussen die wijngaarden ligt de wijnmakerij en Chiara laat ons een ruimte laat zien waar duizenden kratten met druiven staan. Niet alleen de druiven voor de Valpolicella Ripasso en de Amarone
liggen hier te drogen, ook de witte garganega is er te vinden. Deze wordt gebruikt om witte recioto (dessertwijn) van te maken. We proeven een van de druiven en later ook de recioto. Wat
een smaaksensatie! Dat geldt ook voor de Soave die we als derde proeven tijdens de tasting. Deze is houtgelagerd én van gedroogde druiven gemaakt.
Proeverij Fattori
- Spumante (methode classico, 36 maanden lie-rijping)
- DOC Soave
- Appassimento Soave (houtgelagerd)
- Lugana
- Valpolicella Ripasso
- Amarone delle Valpolicella Riserva
- Recioto di Soave
Zenato
Dag twee startte met een bezoek aan Zenato: en dat is bekend terrein voor ons! Althans, voor Piet. Hij bezocht dit bedrijf op 16-jarige leeftijd samen met zijn moeder. Een trip down memory lane dus. Als is er in de tussentijd wel het een en ander veranderd. Inmiddels bottelt Zenato 3 miljoen flessen op jaarbasis. Ook maken de dochter en kleindochter van oprichter Sergio Zenato sinds kort hun eigen wijnen onder het label Sansonina. Binnenkort openen ze deze wijnmakerij officieel, maar wij kregen alvast een voorproefje van hun lugana, merlot en cabernet sauvignon.
In een van de kelders van Zenato, waar de Amarone geduldig ligt te rijpen.
Ook bezochten we de wijngaarden Sante Christina, waar 40 jaar oude wijnstokken staan. Hier worden de chardonnay en lugana gemaakt die ook in de winkel liggen. Hierna kregen we een tour en proeverij door de privékelder van de Zenato’s. We deden nog een poging tot het proeven van de Zenato Historical Archive 2008, maar dat vond onze gids Floriane iets teveel van het goede. Wel
trakteerde ze ons op een lunch in een authentiek Italiaans restaurant. En dat was genieten, zoals je
aan de foto’s kunt zien!
Proeverij Zenato
- Lugana Spumante
- Lugana Methode classico (10 jaar oud!)
- Sansonina Lugana (spontaan vergist)
- Soave Classico
- Sante Christina cabernet sauvignon
- Cresasso (100 procent corvina)
Pieropan
Onder de wijnmakerij van Pieropan ligt één hectare aan kelders.
Na de lunch crosten we naar de Soave heuvels waar Pieropan ligt. Dit was het bedrijf dat ons misschien wel het meest verraste. Waar we een setting verwachtten zoals bij Corte San Benedetto, inclusief keukentafel en een madre in een stoel, was Pieropan juist het
tegenovergestelde. We werden ontvangen in een immens gebouw, ingegraven tussen de heuvels. Alleen al de kelders besloegen bij elkaar één hectare. Bijzonder aan Pieropan is dat Soave Classico en Soave Calvarino opgevoed wordt in cementen silo’s.
Cementen silo’s in de kelder van Pieropan.
Onze gids Martha vertelt dat oprichter Leonildo Pieropan revolutionair was als Soaveproducent. Hij was namelijk de eerste die zijn Soave op hout liet rijpen. Dat viel eerst niet in goede aard bij de Italianen, die nogal gesteld zijn op tradities. Later wordt zijn houtgelagerde ‘La Rocca’ zo populair dat er standaard elk jaar te weinig van gemaakt wordt. Lukcy us – wij mochten drie jaargangen
proeven.
Bij de entree van Pieropan.
Bijzonder aan de Amarone van Pieropan is de frisheid in de wijnen. Volgens de huidige wijnmakers is dit zoals Amarone eigenlijk hoort te zijn. Grappig, want zoals wij kennen deze ‘koning van Veneto’ juist vooral in zwoele, fruitige en zachte vorm. Google je Pieropan, dan lees je overal dat hij ook wel de godfather van de Soave genoemd wordt. En dat snappen we na deze tour wel.
Pieropan’s line-up.
Proeverij Pieropan
- Soave Classico (2020 en 2021)
- Soave Calvarino (2016, 2020 en 2021)
- La Rocca (2015, 2020, 2021)
- Valpolicella
- Amarone
Antiche Terre
Een paar uur voordat het vliegtuig naar Nederland vertrok, schoven we nog aan bij Davide en Riccardo van Antiche Terre. Dit bedrijf is in 2008 opgericht door twee bevriende families. Davide en
Riccardo zijn de nieuwe generatie wijnmakers en zij leidden ons rond.
Wijnmaker Davide laat de gedroogde druiven voor de Amarone en Ripasso zien.
Met Davide voeren we het gesprek over gevolgen van de klimaatverandering voor zijn wijnen. Hij vertelt dat wijnmakers in de regio Valpolicella geregeld last hebben van hagelbuien, die in het voorjaar de ontkiemende bloesem van de wijngaarden kapot tikken. En doordat de zomers elk jaar steeds heter worden, drogen de druiven voor de appassimento sneller in waardoor de voor de DOC vereiste 90 dagen niet altijd gehaald worden. Het koelhouden van de frutaria’s zorgt voor een torenhoge energierekening.
De droesem van de Amarone, die gebruikt is voor de Valpolicella Ripasso.
Ondanks deze barrières klinkt Davide positief. “We hebben geen invloed op het klimaat, wel op wat we met de wijn doen.” Door met andere druiven te gaan werken of van de ene druif meer toe te voegen, kan hij nu nog bijsturen in de smaak. Tijdens de proeverij merken we dat er ook in zijn Ripasso en Amarone een bepaalde frisheid zit. Knap!
Proeverij Antiche Terre
- Lugana
- Valpolicella
- Valpolicella Ripasso
- Valpolicella Amarone
Voor we het weten zitten we alweer in het vliegtuig terug naar huis. Terug in Rosmalen gaan we volop evalueren welke wijnen een plek krijgen in de winkel, en natuurlijk nagenieten van deze bijzondere trip.
1 reactie